Public domain software là một thuật ngữ cơ bản trong lĩnh vực công nghệ thông tin, tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về khái niệm này. Public domain software có thể được sử dụng để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới, cải thiện phần mềm hiện có và cung cấp cho người dùng quyền truy cập miễn phí vào các công cụ và ứng dụng hữu ích. Hãy cùng VinaHost tìm hiểu xem public domain software là gì trong bài viết này nhé.

1. Public domain software là gì?

Public domain software là các chương trình máy tính và ứng dụng mà người tạo đã chọn để không giữ bản quyền, từ chối mọi quyền đối với nó, và đặt nó vào miền công cộng. Điều này có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể tự do sử dụng, sao chép, sửa đổi, phân phối hoặc tái phân phối phần mềm mà không cần phải tuân theo bất kỳ ràng buộc nào về bản quyền hay giấy phép.

Phần mềm trong public domain thường không đòi hỏi người dùng phải trả phí và mang lại sự tự do sáng tạo và phát triển mà không bị ràng buộc pháp lý. Điều này tạo điều kiện cho sự tự do sáng tạo và phát triển mà không gặp rắc rối từ các hạn chế pháp lý. Tuy nhiên, người dùng cũng cần lưu ý rằng không có bảo hành nào liên quan đến phần mềm public domain, và họ phải tự chịu trách nhiệm đối với việc sử dụng và triển khai phần mềm này.

Dưới đây là một số ví dụ về public domain software hoặc open source licenses, cho phép bạn sử dụng mà không có nhiều hạn chế:

GNU Bash: Đây là một trình dòng lệnh phổ biến trên nhiều hệ điều hành Unix và Linux và được phát hành dưới Giấy phép công cộng GNU (GNU General Public License).
FreeBSD: Đây là hệ điều hành mã nguồn mở dựa trên Unix và sử dụng Giấy phép BSD, một loại giấy phép rộng lớn giúp nó có thể được sử dụng và phân phối mở rộng.
SQLite: Đây là một hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu nhẹ và nhúng, và được phát hành dưới Giấy phép công cộng SQLite.
Blender: Đây là một phần mềm đồ họa 3D, làm phim và biên tập video sử dụng Giấy phép công cộng tự do GNU GPL.
Linux Kernel: Hệ điều hành Linux sử dụng Linux Kernel, một phần mềm mã nguồn mở với Giấy phép GNU GPL.
LibreOffice: Bộ ứng dụng văn phòng mã nguồn mở, sử dụng Giấy phép Mozilla Public License.

public-domain-software-la-gi — *Public domain software là phần mềm không có quyền sở hữu, nhãn hiệu hoặc bằng sáng chế*

Phần mềm có thể trở thành Public domain software theo nhiều cách khác nhau. Ví dụ:

Khi bản quyền hết hạn: Bản quyền phần mềm thường có thời hạn là 50 năm kể từ năm xuất bản. Sau khi bản quyền hết hạn, phần mềm đó sẽ tự động trở thành phần mềm tên miền công cộng.
Khi tác giả từ bỏ quyền sở hữu: Tác giả phần mềm có thể từ bỏ quyền sở hữu đối với phần mềm của mình bằng cách cống hiến cho cộng đồng. Điều này có thể được thực hiện bằng cách xuất bản phần mềm dưới giấy phép Public domain software.
Khi phần mềm được tạo ra bởi chính phủ: Phần mềm được tạo ra bởi chính phủ thường được coi là Public domain software. Điều này là do chính phủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ đối với phần mềm mà họ tạo ra và thường sẽ từ bỏ quyền sở hữu đó.

Xem thêm: Mã nguồn mở là gì | Sử dụng Open Source dễ bị [HACK]?

2. Ưu và nhược điểm của public domain software

2.1. Ưu điểm của public domain software

Tự do sử dụng, phân phối, sửa đổi và tái sử dụng: Đây là ưu điểm lớn nhất của Public domain software. Bất kỳ ai cũng có thể sử dụng phần mềm này cho bất kỳ mục đích nào, bao gồm cả mục đích thương mại. Điều này làm cho Public domain software trở thành một lựa chọn tuyệt vời cho các tổ chức phi lợi nhuận, các dự án cộng đồng và các cá nhân muốn tiết kiệm tiền.
Thúc đẩy đổi mới và sáng tạo: Public domain software có thể được sử dụng để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới. Điều này là do bất kỳ ai cũng có thể sửa đổi và cải thiện phần mềm này. Ví dụ, nhiều ứng dụng web và di động phổ biến được xây dựng trên các thư viện công cộng.
Cung cấp quyền truy cập miễn phí vào các công cụ và ứng dụng hữu ích: Public domain software có thể cung cấp cho người dùng quyền truy cập miễn phí vào các công cụ và ứng dụng hữu ích. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các tổ chức và cá nhân có ngân sách hạn chế.

2.2. Nhược điểm của public domain software

Thiếu sự bảo hành và hỗ trợ: Người sử dụng không nhận được bảo hành chính thức từ nhà phát triển và không có cam kết hỗ trợ kỹ thuật.
Rủi ro về bảo mật cho người dùng: Do không có bảo vệ chính thức từ nhà phát triển, có nguy cơ về rủi ro bảo mật cao hơn, đặc biệt là nếu người sử dụng không theo dõi các cập nhật.
Thiếu kiểm soát: Người tạo phần mềm không giữ bất kỳ quyền kiểm soát nào về việc sử dụng phần mềm sau khi nó rơi vào miền công cộng.
Khó khăn trong việc quản lý phiên bản: Vì ai cũng có thể tạo ra và phân phối phiên bản sửa đổi, việc quản lý và theo dõi sự phát triển của phần mềm có thể trở nên phức tạp.
Độ phổ biến thấp: Mặc dù có nhiều dự án phần mềm mã nguồn mở phát triển thành công, nhưng không phải tất cả các dự án public domain đều thu hút sự quan tâm và đóng góp đủ lớn từ cộng đồng.

Xem thêm: Source Code là gì | Tổng hợp kiến thức [A-Z] về mã nguồn

3. So sánh sự khác biệt giữa public domain software và open domain software

Public domain software và open domain software đều cho phép chúng ta truy cập và thay đổi mã nguồn của phần mềm cho chính chương trình. Mã nguồn chủ yếu là danh sách các lệnh quy định các chương trình cần thực thi.

Tuy nhiên, một số ứng dụng open domain software lại thể hiện một số mặt hạn chế về việc sử dụng và phân phối. Trong khi đó, public domain software không có nhược điểm này. Trái lại, open domain software có bản quyền. Bản quyền của nó quy định cách mà các bạn có thể thay đổi và phân phối phần mềm.

Đặc Điểm	Public Domain Software	Open Source Software
Quyền lợi đối với người dùng	Tự do tuyệt đối sử dụng, sao chép, sửa đổi và phân phối mà không có bất kỳ ràng buộc nào.	Tự do sử dụng, sao chép, sửa đổi và phân phối theo điều kiện của giấy phép mã nguồn mở cụ thể (ví dụ: GNU GPL, Apache License).
Bảo hành và hỗ trợ	Thiếu bảo hành và hỗ trợ chính thức từ người tạo phần mềm.	Có thể có bảo hành và hỗ trợ từ cộng đồng người dùng hoặc từ tổ chức hỗ trợ mã nguồn mở.
Giấy phép	Không giữ bản quyền và không có giấy phép nghiêm ngặt.	Có giấy phép mã nguồn mở, đặt ra các điều kiện về việc tái phân phối và sử dụng phần mềm.
Cam kết bảo mật	Rủi ro bảo mật có thể cao vì thiếu sự quản lý chính thức.	Có thể có sự quản lý chặt chẽ về bảo mật, và có cộng đồng đóng góp để phát hiện và sửa lỗi.
Kiểm soát và quản lý phiên bản	Thiếu kiểm soát về việc sử dụng và phân phối phần mềm sau khi nó rơi vào miền công cộng.	Có kiểm soát chặt chẽ và quản lý phiên bản thông qua hệ thống kiểm soát phiên bản (version control system) như Git.
Cộng đồng và đóng góp	Cộng đồng có thể ít tích cực hơn do thiếu cam kết và lợi ích cụ thể.	Có cộng đồng đóng góp lớn và tích cực, với sự cam kết từ cả cá nhân và tổ chức.
Phổ biến	Không phải tất cả các dự án phần mềm public domain thu hút sự quan tâm và đóng góp đủ lớn từ cộng đồng.	Nhiều dự án mã nguồn mở nổi tiếng và rộng lớn, thu hút sự chú ý và đóng góp đa dạng từ cộng đồng.

Xem thêm: Git là gì? | [Tìm Hiểu] Thuật Ngữ & Câu Lệnh Git chi tiết

4. Một số lưu ý khi sử dụng public domain software là gì?

Sử dụng public domain có vẻ rất thoải mái và tự do. Nhưng, các bạn cần lưu ý một số điểm dưới đây về nó trước khi bắt đầu.

4.1. Về điều khoản

Khi sử dụng phần mềm tên miền công cộng, cần lưu ý đến các điều khoản đi kèm với phần mềm đó. Các điều khoản này có thể quy định về cách sử dụng, phân phối, sửa đổi và tái sử dụng phần mềm.

Ví dụ, một số phần mềm tên miền công cộng có thể yêu cầu ghi nhận tác giả hoặc nhà phát hành phần mềm. Một số phần mềm khác có thể cấm sử dụng phần mềm cho các mục đích thương mại.

Người dùng cần đọc kỹ các điều khoản đi kèm với phần mềm tên miền công cộng trước khi sử dụng để đảm bảo rằng mình tuân thủ các quy định của các điều khoản đó.

4.2. Về chi phí

Một số phần mềm tên miền công cộng có thể bao gồm mức phí nhỏ đi kèm. Phí này có thể được sử dụng để chi trả cho việc duy trì và phát triển phần mềm.

Người dùng cần lưu ý đến các chi phí đi kèm với phần mềm tên miền công cộng trước khi sử dụng để đảm bảo rằng mình có thể chi trả được các chi phí đó.

4.3. Tránh nhầm lẫn với open domain software

Public Domain Software và Open Domain Software là hai khái niệm khác nhau.

Public Domain Software là phần mềm không được bảo vệ bởi quyền sở hữu trí tuệ. Open Domain Software là phần mềm có sẵn miễn phí, nhưng vẫn được bảo vệ bởi quyền sở hữu trí tuệ.

Người dùng cần phân biệt được hai khái niệm này để tránh hiểu nhầm và sử dụng phần mềm đúng cách.

5. Một số câu hỏi liên quan đến public domain software

5.1. Có an toàn khi sử dụng public domain software không?

Public domain software là phần mềm không được bảo vệ bởi quyền sở hữu trí tuệ. Điều này có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể sử dụng, phân phối, sửa đổi và tái sử dụng phần mềm này mà không cần xin phép hoặc trả phí.

Vì bất kỳ ai cũng có thể sửa đổi và phân phối phần mềm tên miền công cộng, nên chất lượng của phần mềm này có thể không được đảm bảo. Điều này là do một số người có thể sửa đổi phần mềm một cách không cẩn thận hoặc thậm chí có hại.

Ngoài ra, phần mềm tên miền công cộng có thể chứa các lỗ hổng bảo mật. Điều này là do các lỗ hổng bảo mật có thể được phát hiện và khai thác bởi bất kỳ ai.

Để đảm bảo an toàn khi sử dụng public domain software, người dùng cần lưu ý những điều sau:

Chỉ sử dụng phần mềm từ các nguồn đáng tin cậy.
Đọc kỹ các điều khoản đi kèm với phần mềm để đảm bảo rằng phần mềm không chứa bất kỳ điều khoản nào có thể gây rủi ro cho bạn.
Sử dụng phần mềm chống vi-rút và các biện pháp bảo mật khác để bảo vệ máy tính của bạn.

5.1. Cách kiểm tra uy tín của một software public domain là gì?

Việc đảm giữ an toàn khi sử dụng public domain software phụ thuộc vào nhiều yếu tố, và nó cần được đánh giá cụ thể tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Dưới đây là một số lưu ý giúp bạn nhận diện một public domain software đáng tin cậy:

Nguồn gốc và tin cậy: Phần mềm public domain thường được phát hành mà không có giấy phép và có thể được sử dụng, sửa đổi và phân phối mà không cần hạn chế. Tuy nhiên, quan trọng là kiểm tra nguồn gốc và tin cậy của phần mềm. Nếu nó đến từ một nguồn đáng tin cậy, khả năng an toàn cao hơn.
Kiểm tra mã nguồn (Source Code): Mã nguồn của phần mềm public domain thường mở và có thể được kiểm tra bởi cộng đồng. Điều này có thể giúp đảm bảo rằng không có mã độc hại hoặc lỗ hổng bảo mật nổi bật.
Cộng đồng hỗ trợ: Nếu có một cộng đồng lớn sử dụng và hỗ trợ phần mềm public domain, điều này có thể là dấu hiệu tích cực. Cộng đồng thường giúp đỡ phát hiện và khắc phục lỗi bảo mật.
Cập nhật và phát triển: Một ưu điểm của các dự án phần mềm mã nguồn mở là khả năng được cập nhật và phát triển liên tục. Nếu có sự chăm sóc và sự quan tâm từ cộng đồng, phần mềm sẽ có khả năng hỗ trợ bảo mật tốt hơn.

Xem thêm: Firebase là gì | Tổng hợp thông tin [A-Z] về Firebase

6. Tổng kết

Qua bài viết “[2024] Public Domain Software Là Gì? Ưu và Nhược Điểm“, VinaHost hy vọng bạn đã nắm được các thông tin hữu ích về public domain software cũng như các lưu ý cần thiết khi sử dụng phần mềm này.

Bạn có thể xem thêm các bài viết thú vị khác tại đây và đừng ngại ngần liên hệ với VinaHost nếu cần hỗ trợ nhé:

Email: support@vinahost.vn
Hotline: 1900 6046
Livechat: https://livechat.vinahost.vn/chat.php

Tham khảo các dịch vụ của VinaHost để ứng dụng vào hoạt động kinh doanh của bạn nhé:

Máy Chủ Riêng Việt Nam – Tier 3 DC Việt Nam – 99.9% Uptime – Hỗ trợ 24/7
Email Marketing – Gửi email số lượng lớn – Quảng bá thương hiệu – Tăng doanh số
Máy Chủ MMO – Giải pháp server riêng dùng làm MMO tốt nhất!
Đăng Ký Tên Miền | Kiểm Tra & Mua Tên Miền Giá Rẻ Việt Nam, Quốc Tế