[2025] Tấn công Man in the Middle là gì? | Phân loại & Phòng chống 

Man in the Middle là gì và tại sao nó lại trở thành mối đe dọa nguy hiểm trong thời đại số? Đây là kỹ thuật tấn công mạng tinh vi cho phép hacker bí mật chen ngang vào quá trình trao đổi dữ liệu giữa hai bên, từ đó theo dõi, đánh cắp hoặc chỉnh sửa thông tin mà nạn nhân không hề hay biết. Trong bài viết này, VinaHost sẽ giúp bạn hiểu rõ cách thức hoạt động, hình thức và cách phòng chống tấn công Man-in-the-Middle hiệu quả.

1. Tấn công Man in the Middle là gì? Ví dụ 

Tấn công Man in the Middle (MITM) là một hình thức tấn công mạng trong đó kẻ xấu bí mật chặn, thay đổi hoặc theo dõi toàn bộ nội dung giao tiếp giữa hai bên mà không bị phát hiện. Mục tiêu chính của cuộc tấn công là đánh cắp thông tin nhạy cảm, chẳng hạn như mật khẩu, dữ liệu ngân hàng hoặc thông tin cá nhân.

Ví dụ về một trong những hình thức tấn công Man in the Middle phổ biến nhất và cực kỳ nguy hiểm với người dùng di động.

Bạn đang ngồi trong quán cà phê và kết nối vào mạng Wi-Fi miễn phí có tên “Free_Coffee_Shop_WiFi”. Nhưng thực chất, đây là điểm phát Wi-Fi do hacker tạo ra, với mục đích đánh lừa bạn. Khi bạn truy cập vào website ngân hàng hoặc đăng nhập email, hacker có thể âm thầm ghi lại toàn bộ dữ liệu truyền đi (bao gồm tên đăng nhập, mật khẩu và nội dung trao đổi) để phục vụ cho các mục đích tấn công nguy hiểm.

2. Cách thức tấn công Man-in-the-Middle như thế nào

Tấn công Man in the Middle (MITM) là một trong những kỹ thuật nghe lén và can thiệp kết nối nguy hiểm nhất trên Internet hiện nay. Kẻ tấn công không chỉ âm thầm theo dõi mà còn có thể giả mạo, thay đổi hoặc đánh cắp dữ liệu được truyền giữa hai bên mà nạn nhân không hề hay biết.

Thông thường, một cuộc tấn công Man-in-the-Middle diễn ra qua bốn bước chính:

• Đầu tiên, hacker sẽ tìm cách xâm nhập vào kênh truyền thông, chẳng hạn như bằng cách tạo một mạng Wi-Fi giả mạo hoặc khai thác lỗ hổng bảo mật trong hệ thống mạng. Mục tiêu là chiếm quyền đứng giữa kết nối của người dùng và máy chủ.
• Tiếp theo, khi đã kiểm soát được luồng dữ liệu, hacker bắt đầu theo dõi và ghi lại thông tin nhạy cảm như mật khẩu, thông tin ngân hàng, cookie trình duyệt,… Đây là giai đoạn thu thập dữ liệu mà người dùng không hề hay biết.
• Sau đó, kẻ tấn công có thể giả mạo hoặc thay đổi dữ liệu đang được truyền đi. Ví dụ, thay đổi nội dung email, chuyển hướng người dùng đến website giả, hoặc chèn mã độc vào các tệp đính kèm.
• Cuối cùng, thông tin đánh cắp sẽ được hacker khai thác cho nhiều mục đích: đánh cắp tài khoản, lừa đảo tài chính, hoặc tiếp tục duy trì quyền truy cập để theo dõi lâu dài.

>> Xem thêm: Spyware là gì? | Cách Loại bỏ & Phòng chống Spyware

3. Phân loại tấn công man in the middle

Tấn công Man in the Middle không diễn ra theo một cách duy nhất. Thực tế, hacker có thể sử dụng nhiều kỹ thuật khác nhau để chèn mình vào luồng giao tiếp giữa hai bên. Dưới đây là các dạng tấn công Man in the Middle phổ biến nhất hiện nay, bạn cần đặc biệt lưu ý

3.1. Giả mạo IP 

IP Spoofing là một hình thức tấn công Man in the Middle trong đó hacker giả mạo địa chỉ IP của một thiết bị đáng tin cậy để đánh lừa hệ thống mạng. Khi hệ thống tin tưởng thiết bị giả mạo này, kẻ tấn công có thể chặn, thay đổi hoặc chuyển tiếp dữ liệu mà không bị phát hiện.

Ví dụ: Một hacker giả mạo địa chỉ IP của máy chủ nội bộ, sau đó truy cập vào hệ thống quản trị mà không cần xác thực.

Điểm đáng lo ngại là tấn công IP Spoofing thường là bước đệm để thực hiện các hành vi nguy hiểm hơn như đánh cắp dữ liệu hoặc chiếm quyền kiểm soát hệ thống.

3.2. Giả mạo DNS

DNS Spoofing là kỹ thuật mà hacker thay đổi bản ghi DNS để chuyển hướng người dùng đến các website giả mạo. Khi người dùng nhập địa chỉ website, hacker sẽ chặn và thay đổi phản hồi DNS, khiến trình duyệt truy cập vào một trang web lừa đảo thay vì trang chính thức.

Người dùng có thể nhập tên đăng nhập, mật khẩu, thông tin ngân hàng lên website giả mà không hề biết — một trong những chiêu thức điển hình của tấn công Man in the Middle.

3.3. Giả mạo HTTPS 

SSL Stripping là kỹ thuật hạ cấp lớp bảo mật HTTPS bằng cách chuyển giao tiếp từ HTTPS sang HTTP không mã hóa.

Cách thức tấn công là Hacker chặn kết nối giữa trình duyệt và máy chủ, rồi tạo kết nối không bảo mật với người dùng, trong khi vẫn duy trì kết nối HTTPS với máy chủ thật. Tất cả dữ liệu người dùng gửi đi đều bị hacker đọc và thay đổi dễ dàng.

Điều đáng chú ý là người dùng tưởng đang truy cập trang an toàn, nhưng thật ra đang bị đánh cắp thông tin trực tiếp.

3.4. Đánh cắp Email 

Trong hình thức này, hacker xâm nhập vào các luồng email giao tiếp, đặc biệt là trong các giao dịch tài chính, để đánh cắp nội dung hoặc giả mạo người gửi.

Ví dụ: Trong một cuộc giao dịch bất động sản, hacker giả mạo email của bên bán để cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng giả mạo → người mua chuyển tiền cho hacker thay vì chủ sở hữu thực sự.

Tấn công Man in the Middle kiểu này cực kỳ nguy hiểm vì nó khó bị phát hiện và xảy ra trên những nền tảng tưởng chừng an toàn như Gmail hoặc Outlook.

3.5. Đánh cắp SSL 

Không giống SSL Stripping (hạ cấp lớp bảo mật HTTPS). SSL Hijacking (chiếm quyền điều khiển) xảy ra khi hacker chiếm quyền kiểm soát phiên SSL ngay từ đầu. Khi người dùng yêu cầu kết nối an toàn, hacker chặn yêu cầu và gửi chứng chỉ giả. Từ đó, hacker đóng vai trò là cầu nối giữa trình duyệt và máy chủ, xem được tất cả dữ liệu được mã hóa.

Điểm khó phát hiện là trình duyệt vẫn hiển thị kết nối “an toàn” (biểu tượng ổ khóa), khiến người dùng chủ quan.

3.6. Đánh cắp Cookie trình duyệt 

Cookie (hay còn gọi là cookie HTTP) là những đoạn dữ liệu nhỏ được trình duyệt lưu lại trên máy tính người dùng. Cookie giúp ghi nhớ thông tin đăng nhập, giỏ hàng, tùy chọn người dùng,… giúp cải thiện trải nghiệm web. Tuy nhiên, đây cũng chính là miếng mồi béo bở cho hacker. Khi hacker chiếm đoạt session cookie, họ có thể đăng nhập vào tài khoản của người dùng mà không cần mật khẩu, vì cookie đã lưu sẵn thông tin phiên đăng nhập hợp lệ. Hình thức này thường xảy ra khi:

• Người dùng truy cập Wi-Fi công cộng không bảo mật.
• Trang web không sử dụng giao thức HTTPS đúng cách.
• Trình duyệt tự động lưu thông tin nhạy cảm như tên người dùng, mật khẩu, số thẻ tín dụng…

Việc đánh cắp cookie trình duyệt thường phải kết hợp với các kỹ thuật MitM khác như nghe lén Wi-Fi, chiếm quyền điều khiển phiên (session hijacking) hoặc SSL Hijacking. Khi hacker đã chèn được mình vào luồng kết nối, họ có thể âm thầm lấy đi toàn bộ cookie và từ đó chiếm đoạt quyền truy cập vào các tài khoản quan trọng của nạn nhân.

Tấn công Man in the Middle qua cookie thường rất khó phát hiện vì người dùng vẫn tưởng rằng mình đang truy cập bình thường vào tài khoản cá nhân, trong khi hacker đang thao túng mọi thứ từ phía sau.

3.7. Nghe lén Wifi 

Đây là một trong những hình thức tấn công Man in the Middle đơn giản nhất nhưng lại cực kỳ nguy hiểm nếu người dùng không cẩn thận. Hacker tạo một điểm phát sóng Wi-Fi công cộng miễn phí. Người dùng kết nối và thực hiện các thao tác như đăng nhập, mua sắm, giao dịch ngân hàng. Mọi dữ liệu đều bị hacker theo dõi, ghi lại và khai thác.

>> Xem thêm: Phishing là gì? | 10 Loại tấn công Phishing [Nguy Hiểm]

4. Hướng dẫn cách phòng chống tấn công Man-in-the-Middle

Tấn công Man in the Middle là mối đe dọa nghiêm trọng đến quyền riêng tư và an toàn thông tin cá nhân. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu rủi ro bằng cách áp dụng các biện pháp bảo mật đơn giản nhưng hiệu quả sau:

4.1. Cài đặt phần mềm chống virus 

Một phần mềm diệt virus mạnh mẽ không chỉ giúp phát hiện và loại bỏ phần mềm độc hại, mà còn có khả năng cảnh báo khi phát hiện hoạt động bất thường, đặc biệt là các dấu hiệu liên quan đến tấn công Man-in-the-Middle. Việc cập nhật phần mềm thường xuyên là điều cần thiết để đảm bảo hệ thống có thể chống lại những kỹ thuật tấn công MITM hiện đại.

Gợi ý: Bitdefender, Norton 360, Kaspersky, ESET đều có tính năng bảo vệ nâng cao trước các cuộc tấn công Man-in-the-Middle.

4.2. Sử dụng giao thức HTTPS

HTTPS là một lớp mã hóa bảo vệ thông tin khi bạn truy cập internet. Đây là lá chắn quan trọng ngăn hacker đọc trộm dữ liệu trong quá trình truyền tải – một kỹ thuật cốt lõi trong tấn công Man in the Middle.

• Chỉ truy cập các website có biểu tượng ổ khóa HTTPS trên thanh địa chỉ trình duyệt.
• Sử dụng tiện ích như Smart HTTPS (trước đây là HTTPS Everywhere) để buộc trình duyệt ưu tiên các kết nối an toàn.
• Tuyệt đối không nhập thông tin nhạy cảm nếu trang web không có chứng chỉ SSL hợp lệ.

4.3. Cảnh giác với những email lạ 

Hacker MITM thường lợi dụng email giả mạo để dụ người dùng truy cập vào các liên kết nguy hiểm hoặc gửi thông tin cá nhân. Không nên mở tệp đính kèm, nhấp vào đường link hoặc trả lời email từ nguồn không xác thực.

Vì thế hãy luôn kiểm tra kỹ địa chỉ email, xem xét cú pháp đường dẫn và nhập URL thủ công vào trình duyệt nếu cần đăng nhập.

4.4. Hạn chế kết nối wifi công cộng 

Wi-Fi miễn phí tại quán cà phê, sân bay hay trung tâm thương mại thường thiếu lớp bảo mật, là môi trường lý tưởng cho các cuộc tấn công Man in the Middle. Nếu buộc phải sử dụng

• Hãy tránh đăng nhập tài khoản ngân hàng, email công việc hoặc thực hiện giao dịch khi đang kết nối Wi-Fi công cộng.
• Hãy kết hợp VPN để mã hóa toàn bộ kết nối, tăng độ an toàn và riêng tư.

4.5. Sử dụng Authentication Certificate

Chứng chỉ xác thực kỹ thuật số (Authentication Certificate) giúp xác minh danh tính giữa máy khách và máy chủ, từ đó ngăn chặn nguy cơ bị giả mạo kết nối – vốn là kỹ thuật cốt lõi trong tấn công Man-in-the-Middle. Đây là yếu tố quan trọng trong môi trường doanh nghiệp và hệ thống bảo mật cao.

Trong môi trường doanh nghiệp, nên triển khai hệ thống PKI (Public Key Infrastructure) để quản lý, cấp phát chứng chỉ và bảo vệ toàn bộ giao tiếp nội bộ lẫn bên ngoài.

4.6. Sử dụng 2FA 

Dù hacker có đánh cắp được mật khẩu qua Man in the Middle, việc kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) sẽ tạo thêm một lớp bảo vệ mạnh mẽ, ngăn chặn truy cập trái phép vào tài khoản.

• Hãy kích hoạt xác thực 2 bước bằng OTP gửi qua SMS, email hoặc ứng dụng bảo mật (như Google Authenticator).
• Việc yêu cầu mã xác thực riêng mỗi lần đăng nhập sẽ giảm thiểu gần như toàn bộ rủi ro MITM gây ra.

>> Xem thêm: Bytefence Anti-Malware là gì? Hướng dẫn cách xoá chi tiết

6. Tổng kết 

Tấn công Man in the Middle (MITM) là một trong những hình thức tấn công mạng nguy hiểm nhất hiện nay, có thể xảy ra trong cả môi trường cá nhân lẫn doanh nghiệp. Kẻ tấn công sẽ bí mật chặn, theo dõi hoặc thay đổi nội dung dữ liệu được truyền giữa hai bên giao tiếp mà không bị phát hiện, từ đó đánh cắp thông tin quan trọng như mật khẩu, dữ liệu tài chính, hoặc thông tin cá nhân.

Việc nắm rõ các hình thức tấn công man-in-the-middle như giả mạo IP, giả mạo DNS, tấn công HTTPS, đánh cắp cookie trình duyệt hay nghe lén mạng Wi-Fi sẽ giúp bạn chủ động nhận biết các nguy cơ tiềm ẩn. Tuy nhiên, kiến thức chỉ là bước đầu, điều quan trọng là bạn cần trang bị đầy đủ các biện pháp phòng chống tấn công Man-in-the-Middle để bảo vệ mình trước mọi tình huống.

Mời bạn truy cập vào blog của VinaHost TẠI ĐÂY để theo dõi thêm nhiều bài viết mới. Hoặc nếu bạn muốn được tư vấn thêm thuê hosting giá rẻ, thuê VPS giá rẻ, tên miền giá rẻ thì có thể liên hệ với chúng tôi qua:

• Email: support@vinahost.vn
• Hotline: 1900 6046
• Livechat: https://livechat.vinahost.vn/chat.php

Xem thêm một số bài viết khác:

Rootkit là gì? | Phân loại & Cách hoạt động của Rootkit

Trojan là gì? | Dấu hiệu & Ngăn chặn Virus Trojan

Ransomware là gì? | Cách xử lý & Phòng chống Ransomware

ClickFix Malware là gì? | 4 cách phòng tránh hiệu quả