[2025] Keylogger là gì? | Kiểm tra & Ngăn chặn Keylogger hiệu quả 

Keylogger là gì mà khiến hàng triệu người dùng lo sợ? Đây là công cụ gián điệp có thể âm thầm ghi lại mọi thao tác gõ phím của bạn, từ mật khẩu ngân hàng, thông tin đăng nhập đến tin nhắn cá nhân. Điều đáng sợ là: bạn có thể đang bị theo dõi mà không hề hay biết. Trong bài viết này, VinaHost sẽ giúp bạn nhận diện, kiểm tra và ngăn chặn Keylogger hiệu quả trước khi thông tin cá nhân bị đánh cắp.

1. Keylogger là gì? 

Keylogger (viết tắt của Keystroke Logger) là một loại phần mềm hoặc thiết bị phần cứng độc hại, được tạo ra nhằm mục đích ghi lại toàn bộ thao tác gõ phím trên bàn phím của người dùng. Điều nguy hiểm là quá trình này diễn ra hoàn toàn âm thầm, người dùng thường không hề nhận ra rằng mọi thao tác của mình đang bị theo dõi và ghi lại.

Mục đích chính của Keylogger là thu thập các thông tin nhạy cảm từ thiết bị, đặc biệt là trên các thiết bị di động đang kết nối mạng. Khi bạn nghĩ rằng mình đang trò chuyện riêng tư với chiếc điện thoại hoặc máy tính cá nhân, thực tế có thể đã có kẻ đang âm thầm nghe lén toàn bộ nội dung bạn nhập vào. Từ các thông tin quan trọng như số thẻ ngân hàng, dữ liệu giao dịch trực tuyến cho đến tài khoản mạng xã hội, email, Zalo, Messenger – tất cả đều có thể bị thu thập mà bạn không hề hay biết.

Sự nguy hiểm của Keylogger không chỉ nằm ở khả năng theo dõi mà còn ở mức độ khó phát hiện và hậu quả nghiêm trọng nếu dữ liệu bị rò rỉ. Chính vì vậy, việc nhận biết và phòng ngừa loại mã độc này là điều vô cùng cần thiết với mọi người dùng internet hiện nay.

>> Xem thêm: Worm là gì? | So sánh giữa Worm máy tính & Virus máy tính

2. Những thông tin mà phần mềm Keylogger sẽ thu thập 

Hiểu được Keylogger là gì chỉ mới là bước đầu, điều đáng sợ hơn là những thông tin cá nhân quan trọng của bạn có thể đang bị thu thập từng giây mà không hề hay biết.

• Trước hết, Keylogger thường nhắm đến các thông tin tài chính quan trọng: tên đăng nhập và mật khẩu tài khoản ngân hàng, số thẻ tín dụng, mã OTP hay thông tin giao dịch điện tử. Đây là những dữ liệu có giá trị cao và thường được hacker săn lùng để thực hiện hành vi gian lận hoặc chiếm đoạt tài sản.
• Bên cạnh đó, Keylogger cũng có thể thu thập dữ liệu từ các nền tảng liên lạc trực tuyến: mạng xã hội (Facebook, TikTok, Instagram), ứng dụng nhắn tin (Zalo, Messenger, Viber), và cả email cá nhân. Những thông tin này có thể được dùng để tấn công danh tính, giả mạo người dùng hoặc phát tán mã độc đến các nạn nhân khác.
• Không chỉ dừng lại ở đó, một số dạng Keylogger nâng cao còn có khả năng: chụp ảnh màn hình, ghi lại lịch sử trình duyệt, lưu clipboard (dữ liệu bạn sao chép) hoặc theo dõi hoạt động phím tắt – từ đó tái dựng lại toàn bộ hành vi sử dụng máy tính của bạn.

3. Cách thức hoạt động của phần mềm Keylogger

Keylogger thường được cài vào thiết bị qua các đường dẫn độc hại như phần mềm miễn phí, email giả mạo hoặc USB nhiễm virus.

Khi đã xâm nhập, Keylogger sẽ ghi lại toàn bộ thao tác gõ phím của bạn như mật khẩu, số tài khoản, tin nhắn, nội dung chat… Một số loại còn có thể chụp màn hình, lưu dữ liệu sao chép hoặc ghi âm.

Toàn bộ thông tin thu thập được sẽ được gửi về máy chủ của kẻ tấn công mà bạn không hề hay biết. Tất cả diễn ra một cách âm thầm phía sau hoạt động của thiết bị, nên rất khó để nhận ra.

4. Phân loại Keylogger

Hiện nay, Keylogger được chia thành ba loại chính dựa trên cách thức hoạt động và mục tiêu tấn công. Dưới đây là các loại phổ biến bạn cần nắm rõ để có hướng phòng tránh phù hợp

4.1. Keylogger phần mềm 

Keylogger phần mềm là loại phổ biến nhất hiện nay. Nó là một chương trình độc hại được cài ẩn vào máy tính hoặc điện thoại mà người dùng không hề hay biết. Sau khi hoạt động, phần mềm này sẽ ghi lại mọi thao tác bàn phím, theo dõi hoạt động người dùng và gửi thông tin về cho kẻ xấu. Các loại phần mềm Keylogger phổ biến có thể bao gồm:

• Keylogger dạng giám sát hệ điều hành: Theo dõi mọi hành động của người dùng trong hệ thống, từ thao tác gõ phím, truy cập thư mục đến lịch sử mở tệp.
  
• Keylogger theo dõi trình duyệt: Thu thập thông tin đăng nhập, lịch sử duyệt web, và dữ liệu nhập vào các biểu mẫu trên trình duyệt như Chrome, Firefox, Edge…
  
• Keylogger ẩn trong phần mềm khác: Được nhúng vào các phần mềm giả mạo hoặc phần mềm miễn phí, khiến người dùng tự cài vào máy mà không hay biết.
  
• Keylogger điều khiển từ xa: Cho phép hacker theo dõi và thu thập dữ liệu từ xa thông qua internet, giúp họ kiểm soát thiết bị mà không cần truy cập vật lý.

4.2. Keylogger phần cứng

Keylogger phần cứng là thiết bị vật lý được gắn trực tiếp vào máy tính nhằm theo dõi và ghi lại mọi thao tác gõ phím. Không giống như phần mềm, loại này không cần cài đặt và cũng khó bị phát hiện bởi các phần mềm diệt virus. Các loại Keylogger phần cứng phổ biến có thể bao gồm:

• USB: Thiết bị nhỏ gọn được gắn giữa bàn phím và cổng USB của máy tính. Khi người dùng gõ phím, nó âm thầm ghi lại toàn bộ nội dung và lưu vào bộ nhớ bên trong.
• Keylogger tích hợp trong bàn phím: Một số hacker tinh vi có thể thay thế bàn phím bình thường bằng bàn phím đã gắn sẵn thiết bị Keylogger bên trong. Loại này cực kỳ khó nhận ra nếu không tháo rời kiểm tra.
• Card Keylogger (PCI/PS2): Gắn trực tiếp vào khe cắm trên bo mạch chủ (mainboard) của máy tính để theo dõi dữ liệu từ bàn phím. Đây là dạng nâng cao, thường dùng trong tấn công mục tiêu cao cấp.
• Keylogger không dây: Có khả năng thu tín hiệu bàn phím không dây và ghi lại dữ liệu từ xa. Loại này hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm vì khó phát hiện và không cần tiếp cận vật lý trực tiếp.

4.3. Mobile Keylogger

Khác với trên máy tính, Mobile Keylogger không chỉ ghi lại thao tác gõ phím mà còn có thể xâm nhập sâu vào toàn bộ hệ thống của điện thoại. Mọi hoạt động bạn thực hiện trên smartphone đều có thể bị theo dõi nếu vô tình cài đặt ứng dụng chứa mã độc. Một số hình thức Mobile Keylogger nguy hiểm thường gặp:

• Ứng dụng giả dạng công cụ tiện ích: App quản lý pin, sửa lỗi hệ thống hoặc tăng tốc điện thoại, nhưng thực chất lại ẩn chứa Keylogger để theo dõi thao tác bàn phím và dữ liệu cá nhân.
• Ứng dụng gián điệp do người quen cài: Trong nhiều trường hợp, Mobile Keylogger được cài bởi người thân hoặc đối tác nhằm giám sát vị trí, tin nhắn, cuộc gọi… mà bạn không hề hay biết.
• Phần mềm theo dõi trẻ em/nhân viên bị lợi dụng: Dù có mục đích tốt, các phần mềm dạng này vẫn có thể bị hacker khai thác để đánh cắp dữ liệu từ xa.

>> Xem thêm: Phishing là gì? | 10 Loại tấn công Phishing [Nguy Hiểm]

5. Cách sử dụng phần mềm Keylogger trên máy tính, điện thoại 

Dù được coi là công cụ nhạy cảm, phần mềm Keylogger vẫn được sử dụng trong một số mục đích hợp pháp như giám sát con cái, nhân viên hoặc bảo mật dữ liệu cá nhân. Tuy nhiên, người dùng cần tuân thủ pháp luật và được sự cho phép của người bị giám sát để tránh vi phạm quyền riêng tư.

5.1. Đối với thiết bị máy tính 

Để sử dụng phần mềm này trên máy tính, bạn cần thực hiện các bước sau:

• Tải và cài đặt phần mềm Keylogger từ nguồn đáng tin cậy (có thể là các phần mềm giám sát chuyên nghiệp như Refog, KidLogger, hoặc Spyrix).
• Thiết lập chế độ ẩn: Các phần mềm này thường cho phép chạy ẩn, không hiển thị trên thanh Taskbar hay trong danh sách ứng dụng.
• Theo dõi nhật ký hoạt động: Sau khi cài đặt, phần mềm sẽ ghi lại các thao tác bàn phím, chụp ảnh màn hình hoặc lưu lịch sử truy cập. Bạn có thể đăng nhập vào tài khoản quản trị để xem dữ liệu từ xa.

5.2. Đối với thiết bị điện thoại Android 

Việc cài đặt Keylogger trên Android đơn giản hơn iOS. Bạn có thể thực hiện theo các bước sau:

• Cài đặt APK từ website hoặc email (ví dụ: Hoverwatch, iKeyMonitor).
• Kích hoạt quyền truy cập đặc biệt: Để Keylogger hoạt động hiệu quả, bạn cần cấp quyền ghi bàn phím, truy cập hệ thống và đôi khi là quyền quản trị thiết bị.
• Đồng bộ dữ liệu: Một số phần mềm có thể tự động gửi thông tin gõ phím, định vị, ảnh chụp màn hình… về email hoặc dashboard online.

5.3. Đối với thiết bị điện thoại IOS 

Hệ điều hành iOS bảo mật chặt chẽ hơn nên việc cài Keylogger trên iPhone gặp nhiều hạn chế:

• Yêu cầu jailbreak thiết bị để vượt qua giới hạn bảo mật. Việc này tiềm ẩn rủi ro lớn về bảo mật và mất bảo hành.
• Sau khi jailbreak, bạn có thể cài đặt ứng dụng Keylogger từ Cydia như FlexiSPY, iKeyMonitor…
• Cần cấu hình hệ thống kỹ lưỡng, cấp quyền truy cập hệ thống và ẩn app để tránh bị phát hiện.

6. Hướng dẫn cách kiểm tra Keylogger trên thiết bị 

Phát hiện Keylogger không phải lúc nào cũng dễ dàng vì loại phần mềm này thường hoạt động âm thầm và ẩn sâu trong hệ thống. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể kiểm tra bằng các phương pháp đơn giản dưới đây

6.1. Kiểm tra trên máy tính (Windows/macOS)

• Dùng Task Manager/Activity Monitor: Nhấn Ctrl + Shift + Esc (Windows) hoặc mở Activity Monitor (Mac) để xem các tiến trình đang chạy. Nếu thấy ứng dụng lạ hoặc không rõ chức năng, đó có thể là dấu hiệu Keylogger.
• Kiểm tra chương trình khởi động cùng hệ thống: Nhiều Keylogger sẽ tự động khởi chạy khi mở máy. Truy cập msconfig (Windows) hoặc System Preferences > Users & Groups > Login Items (Mac) để rà soát ứng dụng khởi động.
• Sử dụng phần mềm chống phần mềm gián điệp: Dùng phần mềm uy tín như Malwarebytes, Spybot Search & Destroy, hay Norton Power Eraser để quét toàn bộ hệ thống phát hiện Keylogger.

6.2. Kiểm tra trên điện thoại Android

• Kiểm tra ứng dụng đã cài đặt: Vào Cài đặt > Ứng dụng, tìm kiếm các app có tên lạ, không biểu tượng, hoặc không rõ chức năng. Keylogger thường ẩn dưới dạng tiện ích hệ thống hoặc ứng dụng giả mạo.
• Dò quyền truy cập nhạy cảm: Vào Cài đặt > Quyền riêng tư > Trình quản lý quyền, kiểm tra xem app nào đang được cấp quyền đọc bàn phím, ghi màn hình, hoặc quản trị thiết bị.
• Dùng phần mềm diệt virus: Cài các app như Avast, Kaspersky Mobile, Bitdefender… để quét và phát hiện phần mềm gián điệp, bao gồm Keylogger.

6.3. Kiểm tra trên iPhone

• Không jailbreak: Nếu bạn chưa jailbreak iPhone, nguy cơ bị cài Keylogger gần như bằng 0. iOS rất chặt về bảo mật và không cho phép app can thiệp sâu vào hệ thống.
• Nếu đã jailbreak: Truy cập Cydia hoặc trình quản lý file hệ thống (như Filza) để kiểm tra các tweak hoặc app lạ. Keylogger có thể được cài qua các nguồn không rõ ràng.
• Dấu hiệu bất thường cần để ý:
  • Pin tụt nhanh, nóng máy bất thường
  • Xuất hiện app lạ hoặc iPhone hoạt động chậm
  • Bị yêu cầu cấp quyền truy cập không hợp lý

7. Hướng dẫn cách ngăn chặn Keylogger đánh cắp thông tin 

Để bảo vệ dữ liệu cá nhân và tránh bị theo dõi bởi Keylogger, bạn nên thực hiện đồng thời nhiều biện pháp bảo mật. Dưới đây là những cách ngăn chặn hiệu quả, phù hợp cho cả máy tính lẫn thiết bị di động

7.1. Sử dụng phần mềm chống virus 

Luôn cài đặt phần mềm diệt virus uy tín như Kaspersky, Bitdefender, Norton hoặc Windows Defender. Những phần mềm này có khả năng:

• Phát hiện Keylogger hoạt động ẩn trong hệ thống
• Cảnh báo phần mềm gián điệp khi truy cập web lạ
• Tự động cách ly và xóa mã độc trước khi chúng gây hại

7.2. Không tự ý truy cập tập tin, trang web lạ 

Keylogger thường được phát tán thông qua các tệp đính kèm trong email giả mạo hoặc đường link lạ trên mạng xã hội hoặc tin nhắn rác. Hạn chế tải file từ các trang không uy tín và tuyệt đối không cài phần mềm crack hay keygen.

Nếu cần kiểm tra độ an toàn của link, bạn có thể dùng công cụ trực tuyến như VirusTotal.

7.3. Hạn chế lưu mật khẩu trên Notepad 

Việc ghi nhớ thông tin nhạy cảm như tài khoản, mật khẩu trong Notepad hoặc tệp văn bản dễ khiến Keylogger truy cập và đánh cắp dữ liệu đó. Thay vào đó:

• Sử dụng trình quản lý mật khẩu uy tín (LastPass, Bitwarden…)
• Kích hoạt xác thực 2 yếu tố (2FA) để tăng cường bảo mật

7.4. Thay đổi trật tự gõ bàn phím

Một mẹo đơn giản nhưng hiệu quả là thay đổi trình tự gõ các ký tự. Ví dụ, bạn có thể gõ một phần mật khẩu, rồi chuyển sang đoạn khác trước khi quay lại hoàn thiện. Cách này khiến nhật ký của Keylogger bị nhiễu, gây khó khăn cho việc phân tích chuỗi mật khẩu thực tế.

7.5. Sử dụng bàn phím ảo 

Keylogger phần lớn chỉ ghi lại thao tác từ bàn phím vật lý. Khi nhập dữ liệu quan trọng như mã PIN hoặc mật khẩu ngân hàng, bạn nên dùng bàn phím ảo để đảm bảo an toàn.

Đối với Windows, bạn có thể mở bàn phím ảo bằng tổ hợp phím Windows + R, sau đó gõ osk rồi nhấn Enter.

7.6. Cập nhập hệ điều hành 

Hệ điều hành và phần mềm cũ thường chứa lỗ hổng bảo mật, đây là điều kiện lý tưởng để Keylogger thâm nhập. Việc cập nhật giúp khắc phục những điểm yếu này kịp thời. Luôn bật chế độ cập nhật tự động và kiểm tra định kỳ để không bỏ lỡ bản sửa lỗi quan trọng nào.

>> Xem thêm: Cyber Security là gì? | Tổng quan kiến thức về Cyber Security

8. Tổng kết 

Keylogger là mối đe dọa nguy hiểm, có khả năng ghi lại mọi thao tác bàn phím để đánh cắp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, mật khẩu và dữ liệu riêng tư. Dù tồn tại dưới dạng phần mềm hay phần cứng, Keylogger đều có thể âm thầm hoạt động mà người dùng không hay biết. Vì vậy, việc kiểm tra định kỳ, sử dụng phần mềm bảo mật và duy trì thói quen sử dụng thiết bị an toàn là cách tốt nhất để bảo vệ bạn khỏi rủi ro từ Keylogger.

Mời bạn truy cập vào blog của VinaHost TẠI ĐÂY để theo dõi thêm nhiều bài viết mới. Hoặc nếu bạn muốn được tư vấn: Thuê Hosting, Thuê VPS, Đăng ký tên miền thì có thể liên hệ với chúng tôi qua:

• Email: support@vinahost.vn
• Hotline: 1900 6046
• Livechat: https://livechat.vinahost.vn/chat.php

Xem thêm một số bài viết khác:

Adware là gì? | Tổng quan kiến thức về Adware

DDoS là gì? Hướng dẫn cách phòng chống DDoS hiệu quả

Ransomware là gì? | Cách xử lý & Phòng chống Ransomware

Trojan là gì? | Dấu hiệu & Ngăn chặn Virus Trojan