Bạn vừa nhận được một email từ ngân hàng thông báo tài khoản của bạn có hoạt động đáng ngờ và yêu cầu bạn nhấp vào một đường link để xác thực ngay lập tức. Cảm giác lo lắng và khẩn cấp thôi thúc bạn hành động. Nhưng hãy dừng lại một chút! Rất có thể, bạn đang là mục tiêu của một cuộc tấn công Phishing – một trong những mối đe dọa an ninh mạng phổ biến và nguy hiểm nhất hiện nay.

Vậy Phishing là gì? Làm thế nào để “vạch trần” những chiếc bẫy tinh vi này và bảo vệ bản thân trong thế giới số đầy cạm bẫy của năm 2025? Bài viết này của Vinahost sẽ là cẩm nang toàn diện nhất dành cho bạn.

1. Phishing là gì?

Phishing (hay còn gọi là tấn công giả mạo) là một hình thức tấn công mạng mà ở đó, kẻ tấn công (hacker) mạo danh một tổ chức hoặc cá nhân uy tín để lừa đảo người dùng, nhằm mục đích đánh cắp các thông tin nhạy cảm như tên đăng nhập, mật khẩu hoặc thông tin thẻ tín dụng.

phishing la gi — Phishing là một chiến thuật lừa đảo trực tuyến, trong đó Hacker sẽ giả mạo thành một đối tượng đáng tin cậy để đánh cắp thông tin nhạy cảm như tên đăng nhập, mật khẩu hoặc thông tin thẻ tín dụng.

Ví dụ dễ hiểu về tấn công mạng Phishing. Nó giống như hành động “câu cá”.

Mồi câu: Là những email, tin nhắn, hoặc trang web giả mạo được thiết kế trông giống hệt như thật.
Cần câu: Là các phương thức gửi mồi câu đến bạn (email, SMS, mạng xã hội,…).
Con mồi: Chính là nạn nhân bị lừa cung cấp thông tin.
Mục tiêu của kẻ câu: Là những thông tin quý giá như:
- Tên đăng nhập và mật khẩu (email, mạng xã hội, tài khoản ngân hàng).
- Thông tin thẻ tín dụng, mã CVC/CVV.
- Mã OTP (One-Time Password).
- Thông tin cá nhân (số CMND/CCCD, ngày sinh, địa chỉ).
- Bí mật kinh doanh của công ty.

Phishing là một hình thức tấn công phổ biến nhất trên mạng, gây thiệt hại lớn cho cả tổ chức và cá nhân. Để tránh rơi vào các cuộc tấn công Phishing, người dùng cần phải thực sự cẩn trọng khi cung cấp thông tin nhạy cảm trực tuyến và luôn kiểm tra tính tin cậy của các yêu cầu chia sẻ thông tin.

Xem thêm: [Tìm Hiểu] Trojan là gì? | Dấu hiệu & Ngăn chặn Virus Trojan

2. Các phương thức tấn công Phishing phổ biến

2.1 Phishing qua email

Kẻ tấn công thường sử dụng chiến thuật gửi email giả mạo từ tổ chức đáng tin cậy như ngân hàng hoặc nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến, với mục đích yêu cầu người dùng cung cấp thông tin nhạy cảm. Trong các email giả mạo này, thường có chứa các liên kết dẫn đến trang web giả mạo hoặc các tệp đính kèm chứa phần mềm độc hại.

Xem thêm: Phishing Email Là Gì? | Nhận Biết & Chặn Phishing Email

2.2 Spear phishing (Tấn công có chủ đích)

Đây là một hình thức tấn công có tính cá nhân hóa, trong đó kẻ tấn công tập trung vào một số cá nhân hoặc tổ chức cụ thể. Hacker thường tiến hành tìm kiếm thông tin chi tiết về nạn nhân trên các mạng xã hội hoặc các trang web công cộng để tạo ra email hoặc tin nhắn giả mạo có thể tác động mạnh tới nạn nhân.

2.3 Whaling (Tấn công Cá Voi)

Whaling (Tấn công “Cá Voi”): Một dạng Spear Phishing nhắm vào các mục tiêu “lớn” như CEO, CFO, hoặc các quản lý cấp cao trong một tổ chức để đánh cắp thông tin chiến lược hoặc thực hiện các giao dịch lừa đảo lớn, bí mật công ty,

2.4 Vishing

Đây là một phương thức tấn công thông qua cuộc gọi điện thoại, trong đó kẻ tấn công giả vờ là đại diện của một tổ chức uy tín và yêu cầu người dùng cung cấp thông tin nhạy cảm như số thẻ tín dụng hoặc mật khẩu.

2.5 Tabnabbing

Đây là một chiến lược tấn công mới, trong đó kẻ tấn công sẽ điều chỉnh nội dung của tab trình duyệt web của người dùng sau một khoảng thời gian nhất định để gây hiểu lầm và thúc đẩy họ nhập thông tin đăng nhập hoặc thông tin nhạy cảm khác.

2.6 Clone phishing

Kẻ tấn công sẽ sao chép hoàn toàn một trang web đáng tin cậy, bao gồm cả cấu trúc và nội dung, nhưng đã thực hiện một số sửa đổi, ví dụ như thêm vào đó các liên kết độc hại hoặc yêu cầu cung cấp thông tin nhạy cảm. Khi người dùng chia sẻ thông tin, kẻ tấn công sẽ sử dụng nó để thực hiện các hành động lừa đảo hoặc đánh cắp danh tính của họ.

2.7 Search engine phishing

Đây là một chiến lược tấn công mới, trong đó kẻ tấn công tận dụng các phương pháp tối ưu hóa công cụ tìm kiếm để đưa trang web giả mạo lên top đầu danh sách kết quả tìm kiếm. Khi người dùng truy cập vào trang web giả mạo này, họ có thể phải cung cấp thông tin tài khoản hoặc bị lừa để tải về phần mềm độc hại.

2.8 Malware-based phishing

Đây là một chiến thuật tấn công, trong đó kẻ tấn công sử dụng các tệp đính kèm chứa phần mềm độc hại để tấn công người dùng. Khi nạn nhân mở những tệp này, phần mềm độc hại có thể thu thập thông tin tài khoản của nạn nhân hoặc truy cập vào thiết bị của họ.

Xem thêm: Bytefence Anti-Malware là gì? Hướng dẫn cách xoá chi tiết

2.9 Smishing (Tấn công qua SMS)

Sử dụng tin nhắn văn bản để gửi các đường link độc hại hoặc yêu cầu nạn nhân gọi vào một số điện thoại lừa đảo. Rất phổ biến với các chiêu trò “Bạn vừa nhận được một bưu kiện” hoặc “Tài khoản của bạn đã bị khóa”.

2.10 Ransomware

Đây là một dạng malware, khi hoạt động, sẽ mã hóa tệp và thiết bị của nạn nhân, sau đó đòi hỏi một khoản tiền chuộc để giải mã. Kẻ tấn công có thể tận dụng các kỹ thuật phishing để lan truyền ransomware vào thiết bị của nạn nhân.

2.11 Angler Phishing (Tấn công trên Mạng xã hội)

Kẻ tấn công tạo ra các tài khoản giả mạo của bộ phận chăm sóc khách hàng trên mạng xã hội. Khi người dùng đăng bài phàn nàn về một dịch vụ, chúng sẽ nhảy vào và lừa họ cung cấp thông tin tài khoản.

3. Top 7 dấu hiệu nhận biết một cuộc tấn công Phishing

Dù tinh vi đến đâu, các cuộc tấn công Phishing thường để lại những dấu vết. Hãy trở thành một “thám tử số” bằng cách kiểm tra 7 dấu hiệu sau:

Cảm giác khẩn cấp, đe dọa hoặc sợ hãi: Hacker thường tạo áp lực tâm lý. Các thông điệp như “Tài khoản của bạn sẽ bị khóa trong 24h”, “Hành động ngay lập tức” là những dấu hiệu cảnh báo đỏ.
Ưu đãi quá tốt để tin: “Bạn đã trúng thưởng iPhone 16”, “Nhận ngay voucher 5 triệu đồng”. Hãy nhớ, không có bữa trưa nào là miễn phí.
Sai sót về ngữ pháp và chính tả: Các email từ những tổ chức lớn thường được trau chuốt kỹ lưỡng. Những lỗi chính tả, ngữ pháp ngô nghê là một dấu hiệu đáng ngờ.
Tên người gửi và địa chỉ email không khớp: Kẻ tấn công có thể giả mạo tên hiển thị, nhưng không thể che giấu hoàn toàn địa chỉ email. Hãy rê chuột vào tên người gửi để xem địa chỉ email thật sự. Ví dụ: Tên hiển thị là “Ngân hàng ACB” nhưng email lại là acb.support@gmail.com hoặc support@acbbank.xyz.
Đường link (URL) giả mạo: Đây là dấu hiệu quan trọng nhất! Đừng vội nhấp vào link. Hãy rê chuột lên đường link để xem trước địa chỉ thật ở góc dưới trình duyệt. Kẻ tấn công thường sử dụng các kỹ thuật như:
Sai một vài ký tự: facebo0k.com thay vì facebook.com.
Sử dụng tên miền phụ: facebook.security-check.com (tên miền chính là security-check.com, không phải facebook.com).
Tệp đính kèm không mong muốn: Cảnh giác cao độ với các tệp đính kèm lạ, đặc biệt là các file có đuôi .zip, .exe, .scr hoặc các file tài liệu Office yêu cầu bạn “Enable Macros”.
Yêu cầu thông tin nhạy cảm: Các tổ chức hợp pháp không bao giờ yêu cầu bạn cung cấp mật khẩu, mã OTP, hay thông tin thẻ tín dụng qua email hoặc tin nhắn.

4. Top 9 cách phòng chống Phishing hiệu quả 2025

4.1 Đối với cá nhân

Để ngăn chặn hacker sử dụng tấn công Phishing để thực hiện lừa đảo và thu thập dữ liệu cá nhân cũng như thông tin nhạy cảm của bạn, hãy chú ý đến những điểm sau đây:

Suy nghĩ trước khi nhấp (Think Before You Click): Đây là quy tắc vàng. Hãy luôn giữ một thái độ hoài nghi với mọi yêu cầu bất ngờ.
Bật Xác thực đa yếu tố (2FA): Đây là lớp bảo vệ quan trọng nhất. Ngay cả khi kẻ gian có mật khẩu của bạn, chúng cũng không thể đăng nhập nếu không có mã xác thực từ điện thoại của bạn.
Luôn cập nhật phần mềm: Cập nhật hệ điều hành, trình duyệt web và các ứng dụng để vá các lỗ hổng bảo mật.
Sử dụng Trình quản lý mật khẩu: Giúp bạn tạo và lưu trữ các mật khẩu mạnh, duy nhất cho mỗi tài khoản.
Kiểm tra URL website: Luôn đảm bảo bạn đang ở trên một trang web an toàn bằng cách tìm biểu tượng ổ khóa và “https://” ở đầu địa chỉ.

4.2 Đối với doanh nghiệp

Đào tạo nhận thức về an ninh mạng: Thường xuyên tổ chức các buổi đào tạo và diễn tập cho nhân viên về cách nhận biết Phishing. Con người vừa là điểm yếu lớn nhất, vừa là hàng rào phòng thủ mạnh nhất.
Sử dụng bộ lọc Email nâng cao: Triển khai các giải pháp bảo mật email có khả năng quét và chặn các email Phishing, spam và phần mềm độc hại.
Triển khai các chính sách xác thực email: Cấu hình SPF, DKIM và DMARC để ngăn chặn việc giả mạo email từ tên miền của công ty.
Mô phỏng các cuộc tấn công Phishing: Gửi các email giả mạo có kiểm soát đến nhân viên để kiểm tra mức độ nhận thức và củng cố kiến thức.

5. Một số công cụ hữu ích giúp phòng chống Phishing

SpoofGuard: Là một plugin trình duyệt tương thích với Microsoft Internet Explorer. SpoofGuard đặt một cảnh báo trên thanh công cụ của trình duyệt. Nó sẽ chuyển từ màu xanh sang màu đỏ nếu bạn vô tình truy cập vào một trang web lừa đảo. Nếu bạn cố gắng nhập thông tin nhạy cảm vào một mẫu trên trang web giả mạo, SpoofGuard sẽ lưu trữ dữ liệu của bạn và phát ra cảnh báo.
Anti-phishing Domain Advisor: Đây là một công cụ giúp cảnh báo về các trang web lừa đảo, sử dụng dữ liệu từ công ty Panda Security.
Netcraft Anti-phishing Extension: Netcraft là một đơn vị đáng tin cậy, cung cấp nhiều dịch vụ an ninh, bao gồm cả tiện ích mở rộng chống phishing, vốn được đánh giá cao với nhiều tính năng cảnh báo hữu ích.

6. Cách nhận biết email lừa đảo

Dưới đây là một số cụm từ thường xuất hiện trong các email hay tin nhắn lừa đảo:

“Yêu cầu xác thực tài khoản” / “Request for account verification”: Các trang web đáng tin cậy không bao giờ yêu cầu bạn gửi mật khẩu, tên đăng nhập, hoặc bất kỳ thông tin cá nhân nào qua email.
“Nếu không hồi đáp trong vòng 48 giờ, tài khoản của bạn sẽ bị đóng” / “Failure to respond within 48 hours will result in the closure of your account.”: Đây là một thông điệp thúc đẩy sự cấp bách, yêu cầu bạn phản hồi ngay lập tức mà không cần suy nghĩ.
“Dear Valued Customer.” / “Kính thưa Quý khách hàng”: Thông thường, các thư điện tử lừa đảo sẽ gửi một lượng lớn và thường không chứa họ và tên của bạn.
“Click on the link below to access your account.” / “Nhấp chuột vào liên kết bên dưới để truy cập tài khoản của bạn.”: Các tin nhắn HTML có thể chứa liên kết hoặc các mẫu nhập liệu tương tự như trên các trang web. Đường liên kết mà bạn thấy không dẫn bạn đến trang web bạn nghĩ, thay vào đó chúng có thể dẫn bạn đến các trang web lừa đảo.

Tổng kết

Phishing hiện nay được xem là một trong những hình thức tấn công mạng nguy hiểm nhất, gây tổn thất không chỉ đối với cá nhân mà còn ảnh hưởng đến doanh nghiệp và tổ chức. Tuy nhiên, với việc thực hiện đúng các biện pháp phòng chống và kỹ thuật nhận diện, chúng ta có thể giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho thông tin cá nhân.

Để tránh rơi vào tình trạng bị tấn công phishing, bạn cần duy trì sự thận trọng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa như sử dụng phần mềm bảo mật, không tiết lộ thông tin nhạy cảm cho bất kỳ ai trừ khi bạn chắc chắn về độ tin cậy của họ, kiểm tra địa chỉ email và các liên kết trang web trước khi truy cập, cũng như cập nhật kiến thức về an toàn thông tin định kỳ.

Hy vọng qua bài viết, bạn đã hiểu rõ phishing là gì. Bạn có thể truy cập vào Blog của VinaHost TẠI ĐÂY để xem thêm nhiều bài viết hấp dẫn khác. Hoặc liên hệ ngay cho chúng tôi khi cần hỗ trợ nhé: