[2026] VPS bị Full dung lượng? | Cách kiểm tra & Xử lý hiệu quả 100%

VPS bị full dung lượng là tình trạng khiến hiệu suất máy chủ, website hoạt động chậm hoặc thậm chí ngừng chạy. Nguyên nhân có thể đến từ việc lưu trữ quá nhiều dữ liệu hoặc cấu hình chưa tối ưu. Nếu không kịp thời xử lý, vấn đề này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến trải nghiệm người dùng và hoạt động kinh doanh. Trong bài viết này, VinaHost sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân và hướng dẫn chi tiết cách xử lý khi VPS bị full dung lượng nhanh chóng và hiệu quả 100%.

1. Nguyên nhân khiến VPS đầy dung lượng 

Tình trạng VPS full dung lượng (hay máy chủ ảo đầy dung lượng) thường bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau trong quá trình vận hành hệ thống. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất mà người quản trị máy chủ ảo cần lưu ý:

• Tệp nhật ký (log files) phát sinh lớn: Các dịch vụ như web server (Apache, Nginx), email server hay cơ sở dữ liệu (MySQL, MariaDB) liên tục ghi lại nhật ký hoạt động (log files). Nếu không cài đặt chế độ tự động xoay vòng hoặc xóa log cũ, các tệp này sẽ ngày càng phình to theo thời gian và có thể gây VPS đầy dung lượng, chiếm toàn bộ dung lượng lưu trữ.
• Các bản sao lưu (backup) tích tụ: Việc thiết lập sao lưu tự động nhưng không xóa các bản cũ là nguyên nhân phổ biến khiến VPS full dung lượng. Đặc biệt, nếu lưu trữ backup trực tiếp trên VPS, dung lượng ổ cứng sẽ bị chiếm dụng nhanh chóng theo thời gian.
• Dữ liệu người dùng tải lên (upload) nhiều: Khi website hoặc ứng dụng cho phép người dùng tải lên tệp, hình ảnh hay video, dữ liệu này sẽ được lưu trực tiếp trên VPS. Nếu không giới hạn dung lượng hoặc không có cơ chế xóa, nén, chuyển dữ liệu cũ ra nơi khác, sẽ gây VPS đầy dung lượng nhanh chóng và ảnh hưởng đến hiệu suất hệ thống.
• Tệp tạm thời (temporary files) không được xóa: Trong quá trình vận hành, hệ thống hoặc ứng dụng có thể tạo ra nhiều tệp tạm để lưu dữ liệu xử lý. Nếu các tệp này không được dọn dẹp định kỳ, chúng sẽ tích tụ và làm VPS full dung lượng.
• Hàng đợi email (mail queue) bị kẹt: Khi VPS gặp lỗi trong việc gửi email, ví dụ bị liệt vào danh sách đen hoặc cấu hình sai, các email chưa gửi sẽ nằm trong hàng đợi. Nếu không được xử lý, hàng đợi này sẽ phình to và chiếm nhiều dung lượng trên VPS, góp phần khiến VPS đầy dung lượng.
• Lỗi phần mềm hoặc tấn công DDoS: Một số lỗi ứng dụng hoặc hệ thống có thể ghi dữ liệu ra ổ đĩa không kiểm soát. Ngoài ra, các cuộc tấn công DDoS hoặc truy cập bất thường cũng tạo ra lượng lớn log và file tạm, dẫn đến VPS full dung lượng nhanh chóng.
• Nhận thiếu dung lượng ổ cứng ban đầu (đặc biệt trên VPS Windows): Trong quá trình cài đặt hoặc phân vùng, hệ thống có thể không nhận đủ dung lượng thực tế do một phần ổ cứng bị ẩn hoặc chưa được mở rộng. Điều này khiến VPS hiển thị dung lượng thấp hơn thực tế và có nguy cơ VPS đầy dung lượng sớm.

2. Hậu quả khi VPS bị full dung lượng 

Khi VPS bị full dung lượng (VPS đầy dung lượng), hệ thống không còn không gian để ghi thêm dữ liệu, dẫn đến hàng loạt sự cố nghiêm trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của website, ứng dụng và toàn bộ dịch vụ trên máy chủ. Dưới đây là những hậu quả khi VPS đầy dung lượng:

• Website hoặc ứng dụng ngừng hoạt động/báo lỗi: Đây là hậu quả thường gặp nhất. Khi ổ đĩa đầy, VPS full dung lượng sẽ không thể ghi thêm dữ liệu như cache, log hoặc file tạm, dẫn đến các lỗi như: Error establishing a database connection hoặc 500 Internal Server Error. Trang web có thể trắng hoặc không thể truy cập, khiến dịch vụ bị gián đoạn và ảnh hưởng uy tín thương hiệu.
• Không thể gửi hoặc nhận email: Hệ thống email cần dung lượng trống để lưu thư mới và xử lý hàng đợi gửi đi. Khi VPS đầy dung lượng, email mới sẽ không được nhận, các thư gửi đi bị trả lại hoặc biến mất khỏi hàng đợi, gây ảnh hưởng trực tiếp đến liên lạc và vận hành doanh nghiệp.
• Khó đăng nhập và quản trị qua SSH/RDP: Khi ổ đĩa không còn trống, nhiều tiến trình và lệnh hệ thống không hoạt động bình thường. Dù vẫn có thể đăng nhập SSH (Linux) hoặc RDP (Windows), nhưng bạn có thể không chạy được các lệnh quản trị hoặc nhận lỗi do hệ thống không thể tạo tệp tạm trong quá trình thực thi.
• Hệ thống treo (server crash) hoặc khởi động lại thất bại: Nếu phân vùng gốc (root partition) bị đầy, hệ điều hành có thể dừng hoạt động hoặc treo do không thể ghi các tệp cần thiết. Trong nhiều trường hợp, quá trình khởi động lại sẽ thất bại hoàn toàn, khiến VPS full dung lượng và không thể truy cập cho đến khi giải phóng dung lượng.
• Hỏng dữ liệu hoặc lỗi cơ sở dữ liệu: Khi VPS đầy dung lượng, các tiến trình ghi dữ liệu bị ngắt đột ngột, dẫn đến tệp cơ sở dữ liệu bị hỏng (corrupted) hoặc mất dữ liệu. Đây là rủi ro nghiêm trọng, đặc biệt với MySQL, PostgreSQL hay MongoDB.
• Không thể cập nhật hoặc cài đặt phần mềm mới: Việc nâng cấp hệ thống, cài bản vá bảo mật hoặc phần mềm mới cần không gian để tải và giải nén. Khi VPS full dung lượng, các thao tác này sẽ thất bại, làm hệ thống khó bảo trì và dễ gặp rủi ro bảo mật.
• Giảm hiệu suất nghiêm trọng: Ngay cả khi chưa đầy hoàn toàn, VPS thường chạy chậm khi dung lượng còn ít. Hệ thống phải liên tục tìm không gian trống để ghi/đọc dữ liệu, ảnh hưởng đến CPU, RAM và Disk I/O, khiến website phản hồi chậm hoặc timeout liên tục.

3. Các câu lệnh kiểm tra VPS bị full dung lượng

Sau khi đã hiểu nguyên nhân và hậu quả của việc VPS bị full dung lượng (VPS đầy dung lượng), bước tiếp theo là xác định chính xác phân vùng hoặc thư mục nào đang chiếm nhiều không gian nhất. Dưới đây là các câu lệnh kiểm tra VPS đầy dung lượng thường dùng, áp dụng cho hầu hết các hệ thống Linux.

3.1. Kiểm tra tổng quan ổ cứng

Bước đầu tiên khi VPS bị full dung lượng là kiểm tra tổng quan dung lượng ổ đĩa bằng lệnh:

Lệnh này hiển thị toàn bộ các phân vùng ổ đĩa cùng thông tin về dung lượng đã dùng, còn trống và tỷ lệ sử dụng (Use%). Nếu thấy phân vùng gốc / đạt 100% dung lượng, nghĩa là VPS đầy dung lượng.

Giải thích các cột quan trọng:

• Filesystem: Tên phân vùng hoặc ổ đĩa.
• Size: Tổng dung lượng của phân vùng.
• Used: Dung lượng đã sử dụng.
• Avail: Dung lượng còn trống.
• Use%: Phần trăm dung lượng đã dùng. Nếu giá trị này gần hoặc bằng 100%, VPS sắp hoặc đã đầy.
• Mounted on: Điểm gắn kết của phân vùng (ví dụ / là thư mục gốc của hệ thống).
  

3.2. Kiểm tra dung lượng từng thư mục

Sau khi xác định phân vùng bị đầy, bạn cần tìm chính xác thư mục hoặc tệp nào đang chiếm nhiều không gian nhất. Công cụ hữu ích nhất cho việc này là lệnh du (disk usage).

Kiểm tra tổng dung lượng các thư mục cấp cao nhất:

Lệnh này hiển thị dung lượng của từng thư mục trong thư mục gốc / theo đơn vị dễ đọc (KB, MB, GB). Bạn có thể thay /* bằng một đường dẫn cụ thể hơn, ví dụ:

để kiểm tra dung lượng trong thư mục chứa website.

Tìm 10 tệp hoặc thư mục lớn nhất:

Lệnh này liệt kê 10 mục lớn nhất trong thư mục /var, giúp bạn nhanh chóng xác định nguyên nhân gây đầy ổ.

• du -a: Tính dung lượng của tất cả tệp và thư mục con.
• sort -n -r: Sắp xếp theo kích thước giảm dần.
• head -n 10: Chỉ hiển thị 10 kết quả đầu tiên.

3.3. Kiểm tra inodes (số lượng tệp tin)

Đôi khi, VPS full dung lượng nhưng ổ đĩa vẫn còn trống. Nguyên nhân là do hệ thống đã hết inodes – tức là đã đạt đến giới hạn số lượng tệp tin hoặc thư mục mà ổ đĩa có thể chứa, kể cả khi các tệp đó rất nhỏ.

Kiểm tra tình trạng sử dụng inodes:

Lệnh này hiển thị số lượng inodes đã sử dụng và còn trống cho từng phân vùng. Các cột bạn cần chú ý gồm:

• Inodes: Tổng số inodes mà phân vùng có thể chứa.
• IUsed: Số lượng inodes đang được sử dụng.
• IFree: Số lượng inodes còn trống.
• IUse%: Tỷ lệ phần trăm inodes đã dùng. Nếu cột này đạt 100%, hệ thống sẽ không thể tạo thêm tệp mới, dẫn đến lỗi ghi dữ liệu dù ổ đĩa vẫn còn dung lượng.

3.4. Phân tích chi tiết dung lượng ổ đĩa

Khi đã xác định được phân vùng hoặc thư mục chiếm nhiều dung lượng, bạn nên phân tích sâu hơn để tìm chính xác tệp hoặc thư mục nào đang gây VPS đầy dung lượng. Dưới đây là hai công cụ hữu ích thường dùng:

Sử dụng ncdu – công cụ trực quan qua dòng lệnh

ncdu là tiện ích hỗ trợ duyệt và xem dung lượng ổ đĩa một cách trực quan ngay trong terminal. Nếu chưa có, bạn có thể cài đặt nhanh bằng lệnh:

Trên CentOS/RHEL:

Trên Ubuntu/Debian:

Sau khi cài đặt, chạy:

• Chờ lệnh quét có thể mất từ 1 – 2 phút tùy vào số lượng tệp tin và dung lượng ổ đĩa.

• Lệnh này sẽ quét toàn bộ hệ thống từ thư mục gốc / và hiển thị danh sách thư mục và tệp tin theo kích thước, giúp bạn nhanh chóng xác định vị trí chiếm dung lượng nhiều nhất.

• Bạn có thể sử dụng các phím sau để điều hướng:

  • Phím mũi tên lên/xuống: di chuyển chọn thư mục hoặc tệp muốn xem.

  • Enter: mở thư mục con để xem chi tiết các tệp bên trong.

  • i: hiển thị thông tin chi tiết về thư mục hoặc tệp đang chọn; bấm lại để tắt.

• • q: thoát khỏi ncdu.

Kết hợp find và du để tìm tệp lớn nhất

Nếu bạn muốn tìm các tệp cụ thể có dung lượng lớn, có thể sử dụng lệnh sau:

• /var/log/: thư mục cần kiểm tra (bạn có thể thay đổi đường dẫn).
• -type f: chỉ tìm tệp, không bao gồm thư mục.
• du -sh {}: hiển thị dung lượng từng tệp.
• sort -rh: sắp xếp từ lớn đến nhỏ
• head -n 10: chỉ hiển thị 10 tệp lớn nhất.

4. Hướng dẫn các bước xử lý VPS bị full dung lượng hiệu quả 100%

Để khắc phục tình trạng VPS bị full dung lượng (VPS đầy dung lượng), bạn chỉ cần thực hiện theo quy trình dọn dẹp và tối ưu đơn giản dưới đây. Những bước này sẽ giúp hệ thống lấy lại không gian trống và hoạt động mượt mà hơn.

4.1. Bước 1: Dọn dẹp các tệp không cần thiết

Khi VPS đầy dung lượng, việc đầu tiên cần làm là xóa các tệp không còn sử dụng để nhanh chóng giải phóng không gian lưu trữ. Dưới đây là những khu vực thường chiếm dung lượng lớn nhất và cách dọn dẹp an toàn.

4.1.1. Xóa các bản sao lưu cũ (Backups)

Các bản sao lưu tự động (backup) là nguyên nhân phổ biến khiến ổ đĩa nhanh đầy, đặc biệt nếu bạn lưu trực tiếp trên VPS. Để xử lý, bạn có thể kiểm tra và xóa các bản sao lưu cũ theo hướng dẫn sau:

• Bước 1: Tìm các tệp backup trong thư mục chứa sao lưu:

Lệnh này giúp liệt kê toàn bộ file backup nén trong thư mục chỉ định.

• Bước 2: Xóa các bản sao lưu cũ, chỉ giữ lại bản mới nhất

Sau khi đã kiểm tra, bạn nên xóa những file không còn cần thiết bằng lệnh:

4.1.2. Xử lý tệp nhật ký (Log Files) lớn

Thư mục /var/log/ thường chứa nhiều file log có kích thước lớn, đặc biệt khi hệ thống hoạt động lâu hoặc bị lỗi ghi log liên tục. Để kiểm tra và dọn dẹp log, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:

• Bước 1: Kiểm tra dung lượng thư mục log

Sử dụng lệnh:

Lệnh này giúp bạn xem tổng dung lượng thư mục log và xác định xem đây có phải là nguyên nhân khiến VPS bị đầy dung lượng hay không.

• Bước 2: Làm trống nội dung tệp log nhưng không xóa file

Việc xóa trực tiếp tệp log có thể khiến một số ứng dụng đang ghi log bị lỗi. Do đó, bạn nên giữ nguyên file và chỉ xóa sạch nội dung bên trong:

• Bước 3: Xóa các tệp log cũ

Các file log cũ thường được hệ thống nén lại (đuôi .gz, .1, .old). Bạn có thể xóa chúng bằng lệnh:

Mẹo: Bạn nên thiết lập cơ chế xoay vòng log (log rotation) bằng công cụ như logrotate để hệ thống tự động dọn log định kỳ, tránh tình trạng log phình to ngoài tầm kiểm soát.

4.1.3. Dọn dẹp dữ liệu tạm thời (Temporary Files)

Các tệp tạm trong /tmp/ và /var/tmp/ được tạo ra trong quá trình chạy ứng dụng, cài đặt hoặc cập nhật hệ thống. Nếu không dọn định kỳ, chúng sẽ tích tụ nhanh chóng.

• Xóa toàn bộ tệp tạm thời:

4.1.4. Xóa các gói cài đặt không dùng đến (Linux)

Sau khi cài đặt hoặc cập nhật phần mềm, hệ thống thường lưu lại các tệp gói tạm và những gói phụ thuộc (dependencies) không còn cần thiết. Việc dọn dẹp định kỳ giúp giải phóng dung lượng ổ đĩa và giữ cho hệ thống sạch sẽ hơn.

• Trên hệ thống Debian / Ubuntu (APT):

Trong đó:autoclean giúp dọn sạch các file cài đặt lỗi thời trong bộ nhớ cache –autoremove giúp loại bỏ các gói phụ thuộc được cài đặt tự động nhưng hiện không còn cần thiết.

• Trên hệ thống CentOS / RHEL (YUM hoặc DNF)

Tương tự như trên Ubuntu, các hệ thống CentOS hoặc RHEL cũng lưu lại nhiều tệp tạm và gói cài đặt sau khi cập nhật hoặc nâng cấp phần mềm. Việc dọn dẹp định kỳ giúp giải phóng không gian ổ đĩa và cải thiện hiệu suất máy chủ.

Hoặc

Sau bước này, bạn có thể giải phóng đáng kể dung lượng ổ đĩa, đặc biệt trên các VPS hoạt động lâu hoặc được cập nhật thường xuyên.

4.2. Bước 2: Xử lý các nguyên nhân chuyên biệt khác

4.2.1.  Xử lý hàng đợi email bị kẹt (Mail Queue)

Hệ thống email trên VPS (như Postfix hoặc Exim) thường lưu trữ các thư đang chờ gửi trong hàng đợi mail (mail queue). Khi máy chủ gặp sự cố gửi mail các email không thể gửi đi sẽ bị giữ lại. Theo thời gian, hàng nghìn email tồn đọng sẽ chiếm dụng đáng kể dung lượng ổ đĩa và khiến VPS đầy dung lượng.

Để giải phóng dung lượng, bạn có thể kiểm tra và xóa hàng đợi mail như sau:

• Đối với Postfix:

Xóa toàn bộ thư trong hàng đợi bằng lệnh:

• Đối với Exim:

Trước tiên, kiểm tra danh sách các email trong hàng đợi:

Sau đó, xóa tất cả email bị kẹt bằng lệnh:

Lưu ý: Trước khi xóa mail queue, bạn nên xác định nguyên nhân khiến email không gửi được để tránh việc sự cố tái diễn sau khi dọn dẹp.

4.3. Bước 3: Khởi động lại dịch vụ hoặc VPS

Sau khi đã giải phóng dung lượng, bạn nên khởi động lại các dịch vụ web hoặc toàn bộ VPS để hệ thống nhận diện không gian trống mới và làm mới bộ nhớ cache.

• Khởi động lại web server (Nginx hoặc Apache):

• Khởi động lại toàn bộ VPS (nếu cần):

Nếu sau khi dọn dẹp, VPS vẫn chạy chậm hoặc các dịch vụ chưa hoạt động ổn định, việc khởi động lại toàn hệ thống sẽ giúp giải phóng hoàn toàn cache và tệp tạm còn sót lại.

4.4. Bước 4: Kiểm tra lại dung lượng

Sau khi hoàn tất các bước dọn dẹp và khởi động lại dịch vụ, bạn nên kiểm tra lại dung lượng ổ đĩa để đảm bảo không gian đã được giải phóng thành công.

Thực hiện lệnh sau:

Lệnh sẽ hiển thị tổng dung lượng, dung lượng đã sử dụng và dung lượng còn trống của từng phân vùng. Nếu giá trị trong cột Use% đã giảm đáng kể, chứng tỏ VPS của bạn đã được xử lý hiệu quả.

4.5. Bước 5: Lên kế hoạch ngăn ngừa

Sau khi xử lý xong tình trạng VPS bị full dung lượng (VPS đầy dung lượng), bạn nên chủ động thiết lập cơ chế giám sát và dọn dẹp định kỳ để tránh lỗi này tái diễn trong tương lai.

Một số giải pháp khuyến nghị:

• Cài đặt công cụ giám sát dung lượng: Sử dụng các công cụ như Zabbix, Prometheus, Datadog hoặc các script shell đơn giản để theo dõi ổ đĩa và gửi cảnh báo email tự động khi dung lượng vượt ngưỡng (ví dụ: 80–85%).
• Tạo Cron Job tự động dọn dẹp: Thiết lập tác vụ định kỳ (cron job) chạy hàng ngày hoặc hàng tuần để tự động xóa cache, session, log cũ và backup lỗi thời. Ví dụ:

5. VinaHost – Nhà cung cấp VPS hơn 17+ năm kinh nghiệm được khách hàng tin dùng 

Với hơn 17 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hạ tầng máy chủ và dịch vụ điện toán đám mây, VinaHost là một trong những nhà cung cấp VPS uy tín hàng đầu tại Việt Nam, được đông đảo doanh nghiệp, lập trình viên và cá nhân tin tưởng lựa chọn.

Ưu điểm nổi bật của dịch vụ VPS tại VinaHost

• Cấu hình mạnh mẽ – Hiệu suất ổn định: VPS sử dụng ổ cứng SSD RAID 10 với tốc độ IOPS lên đến 21k đọc / 7k ghi, giúp xử lý dữ liệu nhanh chóng và ổn định ngay cả khi tải cao.
• Toàn quyền quản trị: Khách hàng có toàn quyền kiểm soát VPS – dễ dàng khởi động, tắt, cài lại hệ điều hành và theo dõi tài nguyên thông qua giao diện quản lý thân thiện.
• Băng thông lớn – Không giới hạn data transfer : Tất cả gói VPS đều đi kèm băng thông nội địa 100 Mbps và lưu lượng truyền tải không giới hạn, đảm bảo website và ứng dụng hoạt động mượt mà, ổn định.
• Hỗ trợ đa hệ điều hành: VPS VinaHost tương thích với nhiều hệ điều hành phổ biến như Ubuntu, CentOS, Debian, AlmaLinux, Rocky Linux, giúp bạn linh hoạt lựa chọn nền tảng phù hợp.
• IPv4 riêng & IPv6 miễn phí: Mỗi VPS được cấp riêng địa chỉ IPv4 và tặng kèm địa chỉ IPv6, đảm bảo kết nối nhanh, ổn định và bảo mật cao.
• Kích hoạt nhanh chóng: Dịch vụ được tự động triển khai trong vòng 15 phút sau khi thanh toán, giúp bạn bắt đầu công việc ngay lập tức.
• Hỗ trợ kỹ thuật 24/7: Đội ngũ kỹ sư VinaHost luôn sẵn sàng hỗ trợ qua email, livechat và hotline, đảm bảo xử lý sự cố nhanh – chính xác – hiệu quả.
• Miễn phí chuyển dữ liệu & chính sách hoàn tiền linh hoạt: VinaHost hỗ trợ chuyển dữ liệu từ nhà cung cấp khác hoàn toàn miễn phí. Trong 5 ngày đầu, nếu chưa hài lòng, bạn có thể yêu cầu hoàn tiền 100%.
• Dễ dàng nâng cấp: Khi nhu cầu tăng, bạn có thể mở rộng tài nguyên (CPU, RAM, ổ cứng) chỉ với vài thao tác, không gián đoạn hoạt động hoặc mất dữ liệu.

THUÊ VPS GIÁ RẺ

Ngoài ra, Nhà cung cấp VPS VinaHost còn cung cấp các gói VPS khác như: VPS NVMe, VPS cao cấp, VPS Windows, VPS MMO, VPS Forex, VPS GPU, VPS n8n, VPS Minecraft Server, VPS Palworld Server, VPS Server Ark.

_______________________________________________________________________________________________________________________

7. Tổng kết 

VPS bị full dung lượng (VPS đầy dung lượng) không chỉ là một vấn đề kỹ thuật mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất, sự ổn định và khả năng vận hành của website hay ứng dụng. Bạn không cần phải chờ đến khi VPS bị full dung lượng hành động. Việc quan trọng là thường xuyên theo dõi, dọn dẹp và lập kế hoạch phòng ngừa. Khi làm được điều này, VPS của bạn sẽ luôn hoạt động mượt mà, ổn định và sẵn sàng đáp ứng mọi nhu cầu phát triển.

Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, nắm vững cách xử lý tình trạng VPS đầy dung lượng, từ đó tiết kiệm thời gian quản lý và tập trung phát triển dự án mà không lo gián đoạn do đầy dung lượng.

Mời bạn truy cập vào blog của VinaHost TẠI ĐÂY để theo dõi thêm nhiều bài viết mới. Hoặc nếu bạn muốn được tư vấn thêm thì có thể liên hệ với chúng tôi qua:

• Email: cskh@vinahost.vn
• Hotline: 1900 6046 phím 1
• Livechat: https://livechat.vinahost.vn/chat.php